.png)
Oprichter Jip de Ridder vertelt hoe het begon met een spreadsheet tussen vrienden, hoe de ideeën van Elinor Ostrom zijn denken beïnvloeden en waarom bouwen aan sociale betrokkenheid zo belangrijk is.
Hoe is CommonEasy ontstaan?
'Het begon klein, heel persoonlijk: ik had altijd al vraagtekens bij hoe de wereld werkt. Tijdens mijn studie economie wilde ik begrijpen hoe systemen echt functioneren. Maar hoe meer ik leerde, hoe meer tegenstellingen ik tegenkwam. Als de markt zo efficiënt is, waarom kan je dan niet op de markt je boekhouder, marketeer en HR vinden? Waarom heb al die grote bedrijven op zelf nodig? Toen dacht ik: ik wil zelf iets kunnen bijdragen, iets pragmatisch en concreets, in plaats van puur filosoferen.
Eigenlijk kwam het, eerlijk gezegd, initieel vooral voort uit de wens om meer geld te besparen op mijn telefoon. Het eerste experiment deed ik met vrienden: we verzekerden samen onze telefoons, zonder tussenpersoon. Ik beheerde alles, hield het bij in een spreadsheet en via een Facebookgroep. Zolang niemand bezwaar maakte wanneer iemand zijn mobiel verloor of liet vallen, keerde ik uit. Later hebben we het model verbeterd via co-creatie, met steeds nieuwe iteraties gebaseerd op hoe mensen omgaan met risico.'
Wat maakt CommonEasy anders dan een traditionele verzekeraar of broodfonds?
'Drie dingen. Ten eerste: het is goedkoper, omdat er geen winstmotief is. Je kunt zo wel dertig procent besparen. Ten tweede: het is transparant, je ziet en weet precies waar je geld naartoe gaat. Ten derde: het is menselijker, mensen helpen elkaar echt. Broodfondsen werken met verenigingen en verzekeraars kennen je niet. Kortom: er is geen sprake van een relatie. Wij gaan er juist vanuit dat je een netwerk hebt en dat sociaal kapitaal ertoe doet. CommonEasy is dus eigenlijk gewoon een stuk gereedschap, een digitaal platform als vangnet. Hier beoordelen gelijkgestemden jouw claim. Dit model valt het beste te vergelijken met een platform als LinkedIn, omdat het laat zien welke gemeenschappelijke connecties je hebt en wie ertussen zit. Dat maakt het platform veel persoonlijker dan traditionele broodfondsen of verzekeringen.'
Hoe schaal je zoiets op zonder het vertrouwen te verliezen?
'Vertrouwen is de basis. Je begint klein, in cirkels van mensen die elkaar kennen. Daarna kun je uitbreiden, maar altijd met gradaties: dichterbij betekent meer bijdrage, verder weg minder. Dit is het principe achter ons cirkelsysteem. Er zijn wel enige ‘spelregels’ nodig om chaos te voorkomen, zoals één-op-één intakegesprekken met een ander lid, maandelijkse updates over herstel, en community programma’s voor begeleiding bij burn-out of andere problemen.'
‘We werken vanuit vertrouwen en schalen van daaruit op.’
'Mensen zijn geneigd om in silo’s of bubbels te denken, maar in een netwerk is iedereen zelf het middelpunt. Daarom organiseren wij de verzekering vanuit sociale betrokkenheid in plaats van sociale controle. Dat is een cruciaal onderdeel van de oplossing: je wilt dat mensen vrijwillig betrokken zijn, niet gedwongen.'
𝚃𝚎𝚔𝚜𝚝 𝚐𝚊𝚊𝚝 𝚍𝚘𝚘𝚛 𝚘𝚗𝚍𝚎𝚛 𝚍𝚎 𝚟𝚒𝚍𝚎𝚘.
Hoe verhoudt dat zich tot de commoning principes van Elinor Ostrom?
'We kijken altijd naar incentives en gedeelde belangen, precies zoals Ostrom beschreef bij succesvolle commons. Ze liet zien dat gemeenschappelijke hulpbronnen goed kunnen functioneren als er duidelijke regels zijn, als gebruikers betrokken zijn bij het nemen van beslissingen, als er monitoring plaatsvindt en sancties worden opgelegd bij overtredingen. We werken met duidelijke spelregels zodat het netwerk blijft functioneren zonder dat er een centrale top-down organisatie nodig is. Op deze manier combineren we de fundamentele principes van Ostrom – gedeelde verantwoordelijkheid, transparantie, duidelijke incentives – met vertrouwen en sociale betrokkenheid, en behouden we tegelijkertijd de flexibiliteit en dynamiek van een peer-to-peer netwerk.'
Wat betekent jullie aanpak voor de toekomst van sociale zekerheid in Nederland?
'Solidariteit uitvoerbaar maken. Je kunt het platform voor van alles gebruiken: een telefoon verzekeren is simpel, maar arbeidsongeschiktheid is een stuk complexer. Je kunt elkaar helpen zonder dat er een grote organisatie boven zit die alles regelt. CommonEasy laat zien dat je uit een netwerk kunt putten, op basis van vertrouwen en gedeelde belangen. Dat is de echte kracht van de commons.
We hebben nu rond de 500 leden. Het model blijft zich ontwikkelen, want de sociale dynamiek verandert continu. Maar het laat zien dat er een ander soort vangnet mogelijk is, dat menselijker, transparanter en goedkoper is dan traditionele systemen. Technologie schaalt, geld schaalt, maar community en vertrouwen doen dat niet automatisch. Daarom blijft het bouwen aan sociale betrokkenheid essentieel.'
Auteur: Brechtje Polman